دسته بندی: تجهیزات اتاق تمیز

یکی از مهم‌ترین محیط‌ها در تمام مجموعه‌های صنعتی و تحقیقاتی، اتاق تمیز است. باتوجه‌به این که در این محیط می‌توان تعداد و ابعاد ذرات معلق، مواردی مانند رطوبت، دما و فشار را کنترل کرد، از آن در صنایعی مانند تولید قطعات الکترونیک، داروسازی، نظامی، هوافضا، اپتیک، دوربین‌سازی و موارد مشابه استفاده می‌شود. درواقع بسیاری از صنایع آزمایشگاه‌های خود را درون اتاق‌های تمیز قرار می‌دهند. چرا که وجود کوچک‌ترین آلودگی یا ذره معلق می‌تواند تولید قطعات حساس یا آزمایش آن‌ها را با اختلال مواجه کند. تجهیزات اتاق تمیز تنوع بالایی دارند و شامل تجهیزات مختلفی مانند دوش هوا، هواساز، پس باکس، درب و پنجره، فیلترها و … می‌شوند. در این مطلب از مجموعه اکیاس با ما همراه باشید تا تمام تجهیزات مهم اتاق تمیز را به شما معرفی کنیم.

تنوع تجهیزات اتاق تمیز بسیار بالا است

اتاق تمیز یکی از پیچیده‌ترین ساختارها را در محیط‌های صنعتی و آزمایشگاهی دارد. به همین خاطر از تجهیزات زیادی در آن استفاده می‌شود. درواقع با کمک این تجهیزات است که می‌توان از ورود انواع ذرات معلق، آلودگی‌ها، تغییرات رطوبتی و دمایی و … جلوگیری کرد. به‌طور کلی در اتاق تمیز از سه دسته تجهیزات استفاده می‌شود که از نظر عملکرد و ساختار تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند. در دسته اول تجهیزات فیزیکی مانند درب، پنجره، اگزاست فن، دوش هوا، هواساز، دمپر برقی، فن فیلتر یونیت و … قرار می‌گیرند. دسته بعدی مربوط به فیلترهای اتاق تمیز است که تنوع بسیار بالایی دارند.

از جمله مهم‌ترین فیلترهای مورد استفاده در اتاق تمیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• هپا و اولپا
• هپا ترمینال هود
• کربن فعال
• لامینار فلو
• هپا ظرفیت بالا
• هپا با جداکننده آلومینیومی
• فیلترهای شیمیایی
• فیلتر فلو

یکی دیگر از دسته‌بندی‌های مهم در تجهیزات اتاق تمیز، مربوط به قطعات کنترل است. در این دسته‌بندی تجهیزاتی مانند انواع سنسورهای رطوبت، دما، فشار DPT و قطعات رطوبت‌سنج و رطوبت‌گیر قرار می‌گیرند. نقش این سنسورها در کنترل و نظارت روی اتاق تمیز بسیار پررنگ است. وظیفه قطعات کنترل در اتاق تمیز مشخص است و باید امکان نظارت دقیق روی شرایط درون محیط را فراهم کنند. از طرف دیگر فیلترهای مورد استفاده در اتاق تمیز نیز وظیفه مشخصی دارند و باید از ورود ذرات معلق و انواع آلودگی‌های دیگر به این محیط جلوگیری کنند. به همین خاطر بیشتر تجهیزات فیزیکی اتاق تمیز هستند که کاربرد آن‌ها مبهم است و باید با آن‌ها آشنا شد.

دوش هوا

در زمان ورود به اتاق تمیز، شما باید از درون اتاقک‌ها یا راهروهایی عبور کنید که به آن‌ها دوش هوا گفته می‌شود. دوش هوا از ورود انواع آلودگی‌ها، ذرات معلق مضر و موارد دیگر به درون اتاق تمیز جلوگیری می‌کند و می‌توان آن را یکی از مهم‌ترین تجهیزات در این محیط دانست. زمانی که افراد وارد محفظه دوش هوا می‌شوند، موتورهای بسیار قدرتمند دوش هوا، هوا را با سرعت بسیار بالا تهویه می‌کنند. در این لحظه، هوای آلوده با هوای فیلتر شده جایگزین شده و در نتیجه احتمال ورود انواع آلاینده‌ها به اتاق تمیز به صفر می‌رسد.

تقریبا در اتاق تمیز انواع محیط‌های صنعتی از دوش هوا استفاده می‌شود. باید اشاره کرد که دوش هوا از بخار خالص برای کاهش آلودگی محیط استفاده می‌کند. یک نکته بسیار مهم درباره دوش هوا این است که این تجهیز علاوه‌بر جلوگیری از ورود آلودگی و آلاینده‌های معلق به محیط اتاق تمیز، عمر فیلترهای درون اتاق را نیز افزایش می‌دهد. چرا که با استفاده از دوش هوا، مقدار آلاینده‌های ورودی به کلین روم به‌شدت کاهش پیدا کرده و در نتیجه فیلترها دیرتر آلوده می‌شوند. همچنین این تجهیز به کاهش مصرف انرژی اتاق‌های تمیز نیز کمک زیادی می‌کند.

هواساز؛ یکی از مهم‌ترین تجهیزات اتاق تمیز

هوا در اتاق‌های تمیز باید به‌صورت مداوم در جریان بوده و فیلتر شود. تنها در این صورت است که امکان پیاده‌سازی تهویه مطبوع در اتاق‌های تمیز وجود دارد. یکی از مهم‌ترین تجهیزات اتاق تمیز که نقش پررنگی در فیلتراسیون هوا ایفا می‌کند، هواساز یا HVAC است. البته هواساز تنها در فیلتراسیون هوای کلین روم نقش ندارد. بلکه این تجهیز دما و رطوبت اتاق‌های تمیز را کنترل می‌کند. البته باید اشاره کرد که هر کلین روم استانداردهای خود برای فشار، رطوبت و دما را دارد، در نتیجه کاربران نیز می‌توانند بسته به استانداردهای مورد نظرشان، از هواساز برای تنظیم آن‌ها استفاده کنند.

بیشتر بخوانید | فن فیلتر باکس

در هواسازهای اتاق تمیز از فیلترهای هپا استفاده می‌شود که قدرت بسیار بالایی در فیلتراسیون هوا دارند و به‌خوبی می‌توانند تهویه مطبوع اتاق‌های تمیز را انجام دهند. پس می‌توان گفت که با توجه به اهمیت بسیار زیاد جریان هوای تمیز در کلین روم، هواسازها از مهم‌ترین تجهیزات در این محیط‌ها به‌شمار می‌آیند.

میز و مبلمان اتاق تمیز

شاید تعجب کنید اگر به شما بگوییم که در اتاق تمیز باید از میز و مبلمان و حتی ترولی مخصوص استفاده کرد. درواقع مبلمان مورد استفاده در کلین روم از دو جهت اهمیت بسیار بالایی دارد. از طرفی باید برای راحتی کارکنان از مبلمان‌ راحت و مناسب استفاده شود. چرا که افراد برای مدتی‌ طولانی در کلین روم مشغول به کار می‌شوند. از طرف دیگر، مبلمان اتاق تمیز با دیگر انواع مبلمان تفاوت‌های زیادی دارد. برای مثال، تمام مدل‌های مبلمان مورد استفاده در اتاق تمیز کاملا قابل شست‌وشو هستند. به همین خاطر بیشتر مبلمان مورد استفاده در کلین روم از جنس استیل ضد زنگ بوده و فاقد پارچه یا ابر هستند.

یکی از ویژگی‌های بسیار مهم مبلمان به‌عنوان یکی از کاربردی‌ترین تجهیزات اتاق تمیز، تیز نبودن اجزای مختلف آن است. چرا که تیز بودن بخش‌های مختلف مبلمان می‌تواند باعث پارگی لباس کارکنان و در نتیجه ورود آلودگی به اتاق تمیز شود. با استفاده از استیل ضد زنگ در مبلمان کلین روم، علاوه‌بر جلوگیری از زنگ‌زدگی به علت شست‌وشوی مداوم، از تجمع آلودگی‌ها روی سطح آن نیز جلوگیری می‌شود.

مانند مبلمان اتاق تمیز، میز مورد استفاده در این محیط نیز ویژگی‌های مخصوص به خود را دارد. برای مثال، این میزها نیز باید از جنس استیل ضد زنگ باشند تا بتوان آن‌ها را به‌صورت مداوم شست‌وشو داد. شرکت‌های تولیدکننده تجهیزت اتاق تمیز، میزها و مبلمان کلین روم را در مدل‌های بسیار متنوعی تولید می‌کنند و شما می‌توانید بسته به نیاز خود، به سراغ محصولات مختلف در این زمینه بروید.

دمپر برقی؛ از دیگر تجهیزات مهم اتاق تمیز

جریان هوای ورودی به اتاق تمیز باید از نظر حجم و کیفیت به‌صورت مداوم نظارت و کنترل شود. به همین خاطر برای کنترل جریان هوای وردی به این محیط از تجهیزی با نام دمپر برقی استفاده می‌شود. این تجهیزات اتاق تمیز در اتاق‌های ژنراتور و دستگاه‌ هواساز کاربرد دارند. برای ساخت دمپرهای برقی از ورق گالوانیزه ضد زنگ استفاده می‌شود. هرچند که در برخی مدل‌ها بسته به محیط صنعتی مورد نظر، می‌توان از استیل ضد زنگ یا آلومینیوم استفاده کرد.

دمپر برقی نیز از دیگر تجهیزات مهم اتاق تمیز به‌شمار می‌آید که نقش پررنگی در کنترل جریان هوای تمیز ورودی به این محیط برعهده دارد. باید اشاره کرد که دمپرهای برقی انواع مختلفی مانند بادی، گرد، موازی، چهارگوش و … دارند که از نظر عملکرد می‌توانند تفاوت‌های زیادی با یکدیگر داشته باشند. نوع موتور به‌کاررفته در دمپرهای برقی از اهمیت بالایی برخوردار است.

دیفیوزر اتاق تمیز

هوای فیلترشده توسط هواساز، دمپر برقی و فیلترهای هپا باید به شکلی اصولی و بدون فشار زیاد وارد کلین روم شود. برای این کار دیفیوزر یا دریچه خورشیدی اتاق تمیز استفاده می‌شود. به‌طور کلی هوای تصفیه شده نباید با فشار زیادی وارد اتاق تمیز شود. چرا که این کار خود باعث ایجاد آلودگی و بلند شدن ذرات معلق می‌شود. به همین خاطر دیفیوزرها نقش پررنگی در حفظ جریان یکنواخت درون کلین روم دارند. اما این تجهیزات چگونه کار می‌کنند؟

روی دریچه خورشیدی کلین روم، پروفیل‌هایی تعبیه شده است که شبیه به اشعه‌های خورشید هستند. این پروفیل‌ها یا پره‌ها می‌توانند از پرتاب هوا به‌صورت عمدی یا افقی با فشار زیاد جلوگیری کنند. درواقع این پره‌ها چرخیده و سپس هوای فیلتر شده را با فشار بسیار مناسب به درون اتاق تمیز تزریق می‌کنند. دیفیوزرهای کلین روم عموما روی سقف‌های کاذب نصب می‌شوند تا هوا به‌خوبی درون محیط کلین روم جریان داشته باشد. باید اشاره کرد که برای فعالیت درست اتاق تمیز، انواع تجهیزات ساده و پیچیده باید به‌صورت همزمان با یکدیگر فعالیت داشته باشند. دیفیوزر اتاق تمیز شاید تجهیزی ساده به نظر برسد، اما عملکرد آن‌ها اهمیت بالایی دارد.

پس باکس اتاق تمیز

پس باکس یکی دیگر از تجهیزات بسیار مهم اتاق تمیز به‌شمار می‌آید. این جعبه یا محفظه طراحی بسیار ساده، اما نقش بسیار پررنگی در حفظ تمیزی کلین روم دارد. اما پس باکس اتاق تمیز دقیقا چیست؟ ابزارها و وسایل مختلفی به درون اتاق تمیز وارد می‌شوند که شامل آلودگی‌های زیادی هستند. به همین خاطر باید از یک درگاه برای تمیز کردن و سپس انتقال وسایل مورد نظر به اتاق تمیز استفاده کرد. اینجاست که نقش پس باکس کلین روم بسیار پررنگ می‌شود. این محفظه دارای دو درب است که یکی در داخل اتاق تمیز و دیگری در محیط بیرونی قرار دارد.

افراد برای وارد کردن وسایل و تجهیزات به درون اتاق تمیز، در ابتدا باید درب پس باکس را باز کرده و آن‌ها را درون محفظه قرار دهند. سپس کارکنان حاضر درون اتاق تمیز، با استفاده از مواد مخصوص یا فشار هوا، ابزارها و وسایل را تمیز کرده و سپس درب پس باکس را باز می‌کنند. در نتیجه استفاده از این تجهیز و این فرایند، ورود آلودگی از طریق ابزارها به درون اتاق تمیز به حداقل می‌رسد. می‌توان گفت که پس باکس نمونه کوچک شده ایرلاک و دوش هوا است.

هواساز هایژنیک

یکی دیگر از انواع تجهیزات تهویه مطبوع در اتاق تمیز، هواسازهای هایژنیک هستند که با نام هوارسان‌ نیز شناخته می‌شوند. این دستگاه‌ها اجزای مختلفی داشته و با استفاده از آن‌ها می‌توان دما و رطوبت مناسب درون کلین روم را تامین کرد. نکته بسیار مهم درباره این دستگاه‌ها، قابلیت ضد عفونی و تمیز کردن هوا توسط آن‌ها است. به همین خاطر از هواسازهای هایژنیک بیشتر در صنایع داروسازی، بیمارستان‌ها و آزمایشگاه‌های بیوشیمی در جهت استریل کردن هوای درون کلین روم استفاده می‌شود. در هواسازهای هایژنیک اجزای مختلفی وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به دمپر خروجی و ورودی هوا، فن، فیلتر، کویل و لرزه‌گیر اشاره کرد.

هواسازهای هایژنیک از نظر تکنولوژی بسیار پیشرفته هستند و به همین خاطر تنها در صنایع خاص کاربرد دارند. تفاوت بسیار مهم میان هواسازهای هایژنیک با هواسازهای معمولی در کارایی آن‌ها است. هواسازهای معمولی می‌توانند فیلتراسیون هوا را با کارایی مناسبی انجام دهند. اما هواسازهای بهداشتی این کار را با دقت 99.99 درصد انجام داده و تقریبا کارایی 100 درصدی دارند. دقیقا به همین خاطر است که از این هواسازها در اتاق‌های تمیز خاص برای استریل کردن هوا استفاده می‌شود.

فن فیلتر یونیت

همان‌طور که عنوان شد، فن‌ها و فیلترها نقشی حیاتی در فیلتراسیون و پاکسازی هوای درون اتاق تمیز برعهده دارند. یکی دیگر از تجهیزات مهم در این زمینه، فن فیلتر یونیت است که وظیفه گردش هوا، فیلتراسیون و دمیدن هوای تازه را به درون اتاق تمیز برعهده دارد. بسته به نوع کلین روم، می‌توان از فن فیلتر یونیت‌های مختلفی در اتاق تمیز استفاده کرد. این دستگاه‌ها اجزای مختلفی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به موتورفن، فیلتر نهایی، باکس و پیش فیلتر اشاره کرد.

به‌طور کلی فن فیلتر یونیت در ابتدا وظیفه گردش هوا را در اتاق‌های تمیز برعهده دارد. بدون گردش هوا امکان فیلتراسیون جریان هوای درون اتاق‌های تمیز وجود ندارد. از طرف دیگر، در کنار گردش هوا فن فیلتر یونیت هوای درون کلین روم را فیلتر یا مان تصفیه نیز می‌کند. از دیگر وظایف این دستگاه می‌توان به تامین هوای تازه و همچنین فشار مناسب اتاق‌های تمیز اشاره کرد. فن فیلتر یونیت‌ها دارای دو نوع سیکل برگشت بسته و باز هستند که بسته به نوع کاربری اتاق تمیز، می‌توان از هر یک از آن‌ها استفاده کرد.

ساندویچ پنل؛ از دیگر تجهیزات اتاق تمیز

برای ساخت دیواره‌ها و سقف اتاق تمیز، نمی‌توان از مصالح معمولی و رایج مانند گچ، سیمان یا سرامیک استفاده کرد. بلکه مصالحی برای این کار مناسب هستند که در ابتدا عایق مناسبی برای فشار و رطوبت باشند و همچنین مقاومت آن‌ها در برابر خوردگی، پوسیدگی و همچنین جذب میکروب و آلایندگی‌ها بالا باشد. ساندویچ پنل‌ها از بهترین گزینه‌ها برای ساخت دیواره‌ها و سقف اتاق‌های تمیز به‌شمار می‌آیند. این نوع مصالح ساختمانی عموما از جنس آلوزینک یا گالوانیزه هستند که در لایه‌های داخلی آن‌ها از فوم اکس پی اس، پلی پورتان و پلی استایرن استفاده می‌شود. به علت روش اتصالی ساندویچی، به این مصالح ساندویچ پنل گفته می‌شود. اما چرا ساندویچ پنل‌ها تجهیزات بسیار مهمی در اتاق تمیز به‌شمار می‌آیند؟

بیشتر ساندویچ پنل‌های مورد استفاده در کلین روم از سه لایه مختلف تشکیل شده‌اند. لایه اول این مصالح در برابر پوسیدگی، خوردگی و جذب انواع باکتری‌ها، میکروب‌ها و عوامل آلاینده دیگر مقاومت بالایی دارد. در لایه بعدی این مصالح از فوم‌های مختلف استفاده می‌شود. باید اشاره کرد که ساندویچ پنل‌های کلین روم در برابر حریق نیز مقاوم بوده تا از بروز حریق در اتاق‌های تمیز جلوگیری شود.

درب اتاق کلین روم

یکی دیگر از تجهیزات بسیار مهم اتاق تمیز، درب آن است. برخلاف تصور، درب اصلی اتاق تمیز نقش بسیار مهمی در حفظ تمیزی این محیط دارد. چرا که وجود کوچک‌ترین نشتی در درب کلین روم، می‌تواند باعث بروز مشکلات بسیار جدی درون این محیط شود. درب‌‌های اتاق تمیز عموما از جنس HPL ساخته می‌شوند و قابی آلومینیومی یا استیل دارند. همچنین به علت استفاده از ساندویچ پنل درون این درب، ساختار آن‌ لایه‌ای است و به همین خاطر احتمال نشتی در آن به حداقل می‌رسد.

درب اتاق تمیز در برابر خوردگی و پوسیدگی مقاومت بالایی دارد و به همین خاطر افراد برای شست‌وشوی آن هیچ مشکلی نخواهند داشت. از طرف دیگر این تجهیز کاملا ضد حریق بوده و از جانب آن هیچ خطری اتاق تمیز را تهدید نمی‌کند. انواع درب اتاق تمیز اجزای مختلفی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به سیستم اینترلاک، قفل الکترونیکی، پنل شیشه‌ای دوجداره، آهن‌ربای مخصوص باز و بسته شدن درب و موارد دیگر اشاره کرد.

لباس کلین روم

وقتی صحبت از تجهیزات اتاق تمیز می‌شود، به‌هیچ‌عنوان نمی‌توان لباس کلین روم را نادیده گرفت. درواقع یکی از مهم‌ترین تجهیزات در این محیط‌ها، لباس‌هایی هستند که از ورود آلاینده‌های مختلف به درون کلین روم جلوگیری می‌کنند. چرا که عموما کارکنان و لباس‌های آن‌ها از اصلی‌ترین آلاینده‌های اتاق تمیز به‌شمار می‌آیند. بسته به نوع کاربری اتاق تمیز، لباس مخصوص این محیط می‌تواند متفاوت باشد. لباس‌های مخصوص کلین روم دارای تیپ‌بندی هستند و هر تیپ، سطح ایمنی یا محافظت لباس را نمایش می‌دهد. برای مثال لباس اتاق تمیز درجه D، نشان‌دهنده این است که تمام بدن فرد مانند مو، صورت، ریش، کفش‌ها باید پوشانده شوند. از طرف  دیگر لباس‌های نوع C باید بالاتنه و پایین‌تنه فرد را بپوشانند.

لباس‌های اتاق تمیز شامل انواع سرآستین، پاپوش و دستکش‌های لاتکس نیز می‌شوند. چرا که کوچک‌ترین تماس با محیط بیرون می‌تواند استریل بودن محیط اتاق تمیز را با خطر جدی مواجه کند. باید اشاره کرد که لباس‌های اتاق تمیز عموما از نوع آنتی‌استاتیک هستند و کیفیت بسیار بالایی دارند. به همین خاطر می‌توان برای چندین بار از آن‌ها استفاده کرد.

ایرلاک اتاق تمیز

یکی دیگر از تجهیزات بسیار مهم در اتاق تمیز، ایرلاک است که این فضای انتقالی دارای دو درب مجزا می‌باشد که یک راهرو در میان آن‌ها قرار می‌گیرد. درواقع می‌توان گفت که ایرلاک یک نسخه بزرگ‌تر و پیشرفته‌تر از پس باکس است. دو درب ایرلاک به‌صورت همزمان باز یا بسته نمی‌شوند. بلکه در ابتدا باید یکی از درب‌ها باز شده و سپس بعد از تصفیه هوا و از بین بردن آلودگی‌ها، درب بعدی باز می‌شود. برای کنترل باز و بسته شدن درب‌ها در ایرلاک، از سیستم اینترلاک استفاده می‌شود.

نکته بسیار مهم در مورد ایرلاک، استفاده از آن در محیط‌های آزمایشگاهی است که بین محیط درون اتاق تمیز و بیرون آن اختلاف دما و فشار وجود دارد. باید اشاره کرد که از ایرلاک علاوه‌بر اتاق تمیز، در بسیاری از محیط‌های دیگر مانند اتاق عمل، آزمایشگاه‌های بیوشیمی، داروسازی و … نیز استفاده می‌شود. بدون استفاده از ایرلاک، امکان کنترل ورود آلاینده‌ها و به‌خصوص تنظیم فشار و دمای محیط بیرونی و داخلی کلین روم وجود ندارد. به همین خاطر ایرلاک‌ها از مهم‌ترین تجهیزات اتاق‌های تمیز به‌شمار می‌آیند.

انواع تجهیزات اتاق تمیز را از مجموعه اکیاس بخرید

در این مطلب با انواع تجهیزات اتاق تمیز آشنا شدیم. باید اشاره کرد که هر کلین روم، بسته به نوع کاربری و ابعادش، از تجهیزات مختلفی برخوردار است. اما برخی تجهیزات مانند دوش هوا، ایرلاک، مبلمان، میز، ترولی، دمپر، هواساز و … در تمام اتاق‌های تمیز استفاده می‌شوند. چرا که نقشی حیاتی در تصفیه هوا و جلوگیری از ورود آلاینده‌ها به داخل این محیط دارند. تجهیزات مورد استفاده در کلین روم باید از کیفیت بالایی برخوردار بوده و طبق آخرین استانداردها تولید شوند. به همین خاطر شما برای خرید تجهیزات اتاق تمیز باید به سراغ شرکت‌های معتبر در این زمینه بروید.

گروه مهندسی اکیاس یکی از مجموعه‌های پیشرو در زمینه طراحی و تولید انواع تجهیزات باکیفیت کلین روم است. شما می‌توانید از صفر تا صد طراحی، مشاوره و اجرای اتاق تمیز مورد نظرتان را به متخصصان باتجربه ما بسپارید تا یک کلین روم حرفه‌ای، پیشرفته و کاملا مدرن داشته باشید. تمام تجهیزات کلین روم تولیدی گروه مهندسی اکیاس از استانداردهای روز دنیا برخوردار هستند و با بیشترین کیفیت تولید می‌شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره، می‌توانید با کارشناسان ما در مجموعه اکیاس تماس بگیرید.